به گزارش خبرنگار ایرنا، تامین نیازهای اولیه، شرط زندگی و بقای موجودات است و آب بعد از هوا در راس این الزامات برای تداوم حیات و سلامتی انسانها قرار دارد.

هرچند آب سه چهارم کره زمین را در بردارد اما نکته مهم این است که بخش بزرگی از این آب شور و غیرقابل استفاده بوده و تنها یک درصد آبهای موجود شیرین و قابل استفاده برای موجودات زنده است،‌ این امر، حساسیت و اهمیت مصرف بهینه آب در دسترس را نشان می دهد.

مصرف آب علاوه بر آشامیدن شامل نظافت، شست و شو و استفاده در بخش صنعت،‌ تولید و کشاورزی است اما آنچه به توجه هرچه بیشتر نیاز دارد اجتناب از مصرف بی رویه و بیهود و بهره مندی از لوزام و ابزارهایی برای بهره وری بالاست که تنها با این روشها می توان با محدودیت منابع آبی از ورود به بحران و تنگناهای بعدی جلوگیری کرد.

هر چند ایران به لحاظ اقلیمی منطقه خشک و کم بارش محسوب می شود به خصوص در سالهای اخیر با کاهش میزان نزولات آسمانی،‌ بخش های بزرگی از کشور و از آن جمله استان زنجان با کمبود آب و خشکسالی های متوالی مواجه شده است، اجرای طرح های مختلف از جمله آبرسانی به مناطق دارای تنش بالا مورد توجه مسوولان است.

اجرای این برنامه ها بدون همراهی و همکاری عموم مردم و آگاهی از شرایط موجود امکانپذیر نیست.

خبرنگار ایرنا برای اطلاع از وضعیت آبرسانی به شهرها و روستاهای استان و اجرای شبکه فاضلاب با علی محمد نادرخانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان زنجان گفت و گو کرده است.

ایرنا: فعالیت‌های شرکت آبفا در چه گستره و با چه مشکلاتی همراه است؟

در بین کلیه دستگاه‌های خدمات رسان از جمله آب، برق و گاز، خدمات رسانی شرکت آب و فاضلاب شرایط خاصی دارد به این دلیل که تامین گاز و برق به صورت سراسری انجام می شود و اگر کمبودی در این انرژی ها باشد، سراسری است و مردم هم نسبت به آن توجیه هستند به همین جهت شرکت های استانی درگیر مشکلات و پاسخ دهی به مردم نیستند اما آبرسانی به شهرها و روستاها به صورت استانی و منطقه ای انجام می شود به همین دلیل در مواقع کمبود و یا اختلال در این امر شرکت آب و فاضلاب در مظان اتهام قرار می گیرد.

هم اکنون این شرکت در سه حوزه فعال است در بخش آبرسانی شهری ۲۱ شهر و در روستایی ۹۰۷ روستا آبرسانی می شود و شرکت در حوزه فاضلاب نیز خدمات ارائه می دهد.

تامین آب در شهرها و روستاها به صورت منطقه ای است و هر روستا باید منبع تامین، خط انتقال، مخزن و شبکه توزیع داشته باشد و این گستردگی فعالیت و شرایط نامطلوب نزولات آسمانی باعث شده است که آب و فاضلاب استان به طور مستمر و دائم در تنش باشد.

سیاست شرکت این است که تفاوتی بین شهر و روستا نیست و هر اتفاقی در بحث وقفه در چرخه تامین آب اتفاق بیفتد همکاران اقدامات لازم را برای رفع مشکل انجام می دهند.

ایرنا: امسال چه اقداماتی در خصوص رفع تنش آبی در استان انجام شده است؟

اقدامات بسیار مناسبی برای رفع تنش آبی در شهرها و روستاهای استان انجام و برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای تامین آب شهرها و روستاهای استان تدوین شده است.

برای تک تک شهرها و روستاهای استان برنامه داریم تا در تابستان ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ شهرهای استان دچار تنش آبی نشوند، به همین منظور ۳۹ حلقه چاه را در شهرهای استان برای حفاری برنامه ریزی کرده ایم که از این تعداد تاکنون ۲۰ حلقه چاه حفاری شده است.

حفاری دو حلقه چاه در ابهر، احداث خطوط انتقال چاه‌های جدید، حفاری دو حلقه چاه در مرکز شهر و انتقال به مخزن شمال شهر ابهر به اتمام رسیده است که این مهم موجب رفع مشکل تامین آب شمال شهر ابهر تا ۶ سال آینده می شود.

شروع احداث خطوط انتقال جمع آوری چاههای غرب زنجان به مخزن یک غربی به طول چهار کیلومتر با هدف تامین آب به مقدار ۱۵۰ لیتر در ثانیه جهت تامین کسری آب سد تهم و تامین آب پایدار برای تابستان ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ است که در مرحله اخذ مجوز هستیم درحالیکه وضعیت سد تهم به لحاظ آب موجود در مخزن مناسب نیست.

طرح های متعددی از سوی شرکت آب و فاضلاب زنجان برای جلوگیری از تنش آبی در تابستان سالهای ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ در دست اجراست.شروع خط احداث خطوط انتقال جمع آوری چاه های شرق زنجان به مخازن با هدف تامین ۱۵۰ لیتر در ثانیه برای تامین بخشی از کسری آب سد تهم و تامین آب پایدار، برنامه ریزی و شروع احداث خط انتقال جمع آوری چاه های جنوب شهر ابهر برای تامین ۱۰۰ لیتر آب در ثانیه با هدف تامین کسری آب سد کینه ورس و آب پایدار در دستور کار است که اقلام آن خریداری شده است و تعیین پیمانکار در مرحله مناقصه قرار دارد و اجرای این برنامه اندکی بلند مدت است.

از آنجاییکه آب شهرستان های ابهر و خرمدره از سد کینه ورس تامین می شود و این سد نیز هم اکنون وضعیت مناسبی به لحاظ ذخیره آب ندارد، حفاری سه حلقه چاه در شهر خرمدره با هدف تامین کسری آب کینه ورس، برنامه ریزی شده است.

۱۳۰ طرح آبرسانی روستایی در استان شروع شده است و به رغم کمبود اعتبارت اقدامات لازم در ۵۰ روستا تا پایان سال انجام خواهد شد تا وضعیت کم آبی را مقداری التیام بخشیم.

اصلاح تاسیسات آب و فاضلاب بلوار شهیدان کریمی شهر زنجان که طرح بسیار مهم شهرداری است تا گره های ترافیکی به خصوص در روزهای پایانی هفته را باز کند.

در این مسیر با همکاری شهرداری جهت احداث پل های زیرگذر و تسهیل ترافیک اصلاح خط انتقال به قطر ۷۰۰ میلی متر به طول یک کیلومتر، اصلاح خط انتقال فاضلاب به قطر ۸۰۰ و ۶۰۰ میلی متر و به طول ۵۰۰ متر و اصلاح خط انتقال به قطر ۴۰۰ میلی متر و به طول ۳۰۰ متر و اصلاح شبکه توزیع به قطر ۱۶۰ میلی متر و به طول یک کیلومتر انجام می شود.

شروع احداث شبکه آب و فاضلاب مسکن های ملی زیتون هر یک به طول ۱۷ کیلومتر که همزمان با تحویل واحدها انجام می شود تا مردم با مشکل مواجه نشوند، شروع احداث زیرساخت شبکه فاضلاب مناطق بافت مرکزی شهر و انتخاب پیمانکار و سرمایه گذار برای اجرای این طرح ها نیز انجام شده است.

ایرنا: شرکت آبفا برای اجرای طرح‌های خود به خصوص در سطح شهرها با چه چالش هایی مواجه است؟

کارهای این شرکت، تمیز و پاکیزه نیست و همواره با گرد و خاک و گل و لای همراه است از همین رو به همراهی، صبر و شکیبایی عموم مردم و همشهریان در زمان اجرای طرح ها نیازمند هستیم.

اجرای شبکه فاضلاب در بافت مرکزی شهر طرح بسیار مهمی بود که شروع شده است.

کار فاضلاب در عمق سه تا چهار متری انجام می شود و کار دست است از این رو عمده مردم تحمل آن را نخواهند داشت که کل معبر چندین روز مسدود باشد و اگر کار یکپارچه شروع شود کسب و کار همشهریان دچار مشکل می شود به همین دلیل این فعالیت ها مرحله به مرحله انجام می شود تا قسمتی از معابر باز بماند.

فعالیت های جاری این شرکت در بخش فاضلاب تا ۱۵ اسفندماه انجام می شود و باقی کارها به بعد از تعطیلات عید موکول می شود تا در ایام عید مردم دچار مشکل نشوند هرچند در زمستان ترافیک سبکتر است و در فصل بهار ترافیک بالایی را شاهد خواهیم بود اما در هر شرایط کارها را باید پیش ببریم.

قطع و جلوگیری از انشعابات غیرمجاز و برخورد با مشترکانی که از آب شرب برای آبیاری باغات استفاده می کنند از برنامه های مهم مدیریت تقاضاست.

مردم متقاضی اجرای طرح فاضلاب هستند و در برخی مناطق به شدت مشکل دارند و گاه در برخی شهرکها شبها فاضلاب روانه جوی های شهرداری می شود.

بر همین اساس در مناطقی که مشکل جدی دارند پروژه ای آغاز شده است که از طریق انتخاب سرمایه گذار سه کیلومتر از شبکه جمع‌آوری فاضلاب در شهرک امیرکبیر و گونیه زنجان انجام شود.

در مسکن های ملی شهر زنجان به طور عمده شبکه فاضلاب اجرا شده است و اگر خطوط انتقال آن اجرا نشود در آینده دچار مشکل می شویم از این رو، این طرح در عمق ۱۸ متری زمین اجرا خواهد شد که سختی کار خود را دارد.

ایرنا:‌ برای جبران کمبودها و گذر از تنش آبی چه برنامه هایی در دستور کار این شرکت است؟

برای شرایط موجود، مدیریت تقاضا، سیاست مهم شرکت آب و فاضلاب است تا بخشی از تنش آبی شهرها و روستاها کاسته شود.

مقابله با انشعابات غیرمجاز و افرادی که از آب شرب برای آبیاری باغچه و باغها استفاده می کنند از برنامه های مهم مدیریت تقاضاست تا بخشی از کمبودها جبران شود.

رعایت الگوی مصرف در همه زمینه ها باید در بین عموم مردم نهادینه شود و مصرف بهینه و پرهیز از اسراف از توصیه های مهم دین اسلام است.

ایرنا: در حال حاضر آبرسانی به روستاهای استان در چه وضعیتی قرار دارد؟

امسال ۶۳ روستا به تعداد روستاهای دارای تنش آبی استان اضافه شد و هم اکنون ۲۸۳ روستا را در برنامه های رفع تنش آبی داریم که به همین منظور در ۱۳۰ روستا طرح های مختلفی در حال اجراست.

مقیاس تعیین شده برای سنجش وضعیت تامین آب در مناطق مختلف استان، تولید سرانه ۲۵۰ لیتر آب در شبانه روز تعیین شده است و بر این اساس تولید سرانه آب در ۳۲۹ روستای استان طی شبانه روز بیش از ۲۵۰ لیتر است که این روستاها در اولویت اول اجرای طرح های آبرسانی شرکت آبفا نیستند.

در اجرای طرح های آبرسانی باید به سراغ روستاهای با تولید آب کمتر از این مقیاس برویم، میزان سرانه تولید آب ۹۰ روستای استان در شبانه روز بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ لیتر، ۸۲ روستا بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ لیتر و ۵۷ روستا بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ لیتر است و ۳۹ روستا نیز کمتر از ۱۰۰ لیتر تولید آب در شبانه روز دارند.

در بحث مدیریت تقاضا از دهیاران، بخشداران و فرمانداران کمک گرفته می شود. انشعابات غیرمجاز و استفاده روستاییان از آب شرب برای آبیاری باغها و باغچه ها موجب تشدید تنش و بحران آبی شده است درحالیکه باید برای آبیاری گل و گیاه و محصولات از آب خاکستری از قبیل آب باقیمانده از شستشوی میوه و ظروف استفاده کرد.

محدودیت اعتبارات، پیشرفت طرح های آبرسانی را با کندی مواجه کرده است.

در زمان حاضر ۱۰۰ روستای استان با سرانه تولید آب کمتر از ۱۰۰ لیتر طی شبانه روز در وضعیت بحرانی بالایی قرار دارند و بدتر شدن وضعیت بارش‌ها موجب می شود اقدامات و طرح های اجرا شده در این مناطق کم اثر و یا بی‌تاثیر شود.

ایرنا: امسال چه طرح‌های مهمی در حوزه آب و فاضلاب استان اجرا شده است؟

در بخش آبرسانی روستایی ۵۸ طرح اجرا شد که ۳۵ مورد تامین آب از طریق چاه، چشمه و قنات با دبی ۱۳۸ لیتر در ثانیه، ۱۲ باب مخزن آب، ۲۳ ایستگاه پمپاژ آب با ظرفیت و اصلاح شبکه آب به طول ۳۳ کیلومتر بوده است.

۲۶ طرح آبرسانی روستایی و شهری با اعتبار ۶۱۰ میلیارد ریالی در شهرستان زنجان به بهره برداری رسید که با بهره برداری از این طرح ها مشکل آبرسانی به جمعیتی افزون بر ۱۰۰ هزار نفر در شهرستان زنجان برطرف شد.

در این طرح ها بیش از ۲۵ کیلومتر خط انتقال، بیش از ۲۶ کیلومتر عملیات اصلاح و توسعه شبکه توزیع آب و احداث ۱۰ باب مخزن با ظرفیت هزار و ۷۵۰ متر مکعب انجام شد.

افزون بر این طرح ها، احداث ۶ رشته قنات، حفر و تجهیز پنج حلقه چاه و احداث ۱۲ باب ایستگاه پمپاژ نیز در شهرستان زنجان انجام شد.

طرح ایجاد زیرساخت های مسکن های اقدام ملی و احداث ایستگاه پمپاژ گلشهر نیز از جمله طرح هایی است که در شهر زنجان مورد بهره برداری قرار گرفت.

شرکت آب و فاضلاب استان زنجان با اولویت آبرسانی به مناطق روستایی و محروم و ارتقای شاخص های آبرسانی در مناطق شهری، طرح‌های خود را اجرا می‌کند.