استان زنجان یا استان زنگان یکی از استان‌های ایران است. مرکز این استان شهر زنجان است. استان زنجان دارای ۸ شهرستان، ۱۸ بخش و ۱۲۱۰ آبادی است که از این تعداد، ۹۷۸ آبادی دارای سکنه و بقیه خالی از سکنه می‌باشند. این استان در سال ۱۳۹۵ خورشیدی، دارای ۱٬۰۵۷٬۴۶۱ نفر جمعیت بوده‌است

استان زنجان

یکی از استان‌های شمال غرب ایران، استان زنجان است. این شهر که به گفته تاریخ نگاران بدست اردشیر بابکان ساخته شده است، دارای جاذبه‌های گردشگری تاریخی و طبیعی بسیاری ست. این استان یکی از مناطق آذری نشین ایران است. از نظر نژادشناسی و قوم شناسی در استان زنجان سه قوم معرفی و شناسایی شده است. آریایی، ترک و اقوام گرجی که در دوران صفویه به ایران مهاجرت کردند.

مرکز این استان غربی ایران شهر زنجان است. نام قدیمی این شهر و استان زنگان و یا زندیگان بوده است. این نام را براساس گرایش مذهبی مردم این سرزمین بر روی آن گذاشته‌ند. مردمانی که پیرو کتاب زند، یکی از کتاب‌های مقدس زرتشتیان است. معنای نام زنگان است.

موقعیت جغرافیایی استان زنجان

استان زنجان را براساس دیدگاه توپوگرافی و ژئومرفولوژیکی را می‌توان به دو بخش کوهستانی و دشتی تقسیم کرد. این استان از سمت شمال به استان‌های اردبیل و گیلان، از سمت جنوب به استان همدان، از سمت غرب به استان کردستان و آذربایجان غربی و از سمت شرق به استان قزوین محدود می‌شود.

آب و هوای استان زنجان

این استان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود در دسته آب و هوای سرد تقسیم بندی می‌شود. در این استان آب و هوای غالب بر استان سرد و خشک با زمستان‌های بسیار سرد است.

تاریخچه استان زنجان

بر اساس یافته‌های باستان شناسان و محققان سابقه سکونت و تمدن در این استان را به چندهزار سال پیش باز می‌گرداند. شواهد نشان می‌دهد، که در دوران‌های مختلف تمدن‌های مختلفی در سرزمین زنگان بروی کار آمده‌اند. بر اساس گفته‌های مورخ و تاریخ نگار مشهور حمدالله مستوفی، بنای سرزمین زنگان را اردشیر بابکان نهاده است. پس از گذشت دوران‌های مختلف و نوسانات تاریخی این استان در دوران صفویه مجدد ساخته و به صورت پویا فعال گردید.

شهرهای مهم استان زنجان

زنجان(مرکز استان)، سلطانیه، ماهنشان، سهرورد و خدابنده ازجمله شهرهای مهم این استان هستند.

صنایع دستی استان زنجان

معروف‌ترین و مشهورترین صنایع دستی و سوغات استان ، چاقوی این استان است. یکی دیگر از صنایع و پیشه‌هایی که در این استان قدمتی دیرینه دارد، مسگری ست. در بازارهای این استان مسگری شغل بسیاری از پیشه‌وران زنجانی ست. از دیگر سوغات وصنایع دستی می‌توان به قالی بافی این استان نیز اشاره کرد. چاروق دوزی شغلی قدیمی از مردمان زنجانی ست. چاروق کفش و پاپوشی سنتی ست، که خاص مردم استان زنگان قدیم بوده است. هنرهای دیگری همچون سرمه دوزی، سوزن دوزی و قلم زنی از دیگر هنرهای این استان است.

غذاهای سنتی استان زنجان

یکی از مشهورترین غذاهای سنتی استان، شش انداز است. این غذا که مخصوص شب‌های چهارشنبه سوری ست، از ترکیبات جالبی به عمل می‌آید. کالجوش که غذایی ست، سرشار از کلسیم یکی دیگر از غذاهای استان است. این غذا از کشک . گردو . پیاز داغ ساخته می‌شود.