آنچه كه شوراي اسلامي روستاها بايدبدانند
1- شوراي اسلامي روستا ازمنظرقانون اساسي
2- تشكيلات و وظايف شوراي اسلامي روستاها
3- شرايط احرازسمت دهيار
4- آسيب شناسي(وظايف وعملكرد) شوراي اسلامي روستاها
5- تبيين نقش وجايگاه شوراها درامرمديريت پسماندهاي روستايي
6- نحوه مديريت پسماندهاي كشاورزي
شرح وظايف شورا ازمنظرقانون اساسي
مقدمه
شوراي اسلامي شهروروستابعنوان ازجمله نهادهاي موثردرفرآيندانتقال قدرت به مردم ومشاركت آحادمردم جامعه درتصميم گيريهااست به عبارتي شوراها نمادمردم سالاري ديني درنظام جمهوري اسلامي ايران محسوب ميشود. به عبارتي شوراهانهادي به منظورافزايش مشاركت مردم براي پيشبردسريع برنامه هاي اجتماعي،اقتصادي،عمراني، بهداشتي، فرهنگي وآموزشي وسايراموررفاهي ميباشند.
درفرهنگ قرآني وسيره پيامبراكرم(ص)به مشورت تاكيدزيادي شده واين تاكيدات حكايت ازاهميت مشورت دردين مبين اسلام دارد. حضرت امام خميني(ره)بنيانگذارجمهوري اسلامي ايران باتكيه برانديشه ناب اسلامي درتاريخ9/2/92دستوروضع مقررات مربوط به تشكيل شوراها واجراي آنراصادرنمودند.هرچنداقدام عملي براي برگزاري انتخابات شوراي اسلامي كشوربه علل مختلف باتاخيربسيارودرسال 1378تشكيل گرديد ولي اين نهادمردمي كه درواقع نقش يك قوه مقننه(مجلس)محلي راايفاميكند باسرعت قابل قبولي جايگاه خودرادربين سايرنهادهاي حكومتي پيدانموده ورشدقابل ملاحظه اي يافته وتونسته جايگاه خودراچه به لحاظ سياسي واجرايي تثبيت نمايد.
شوراي اسلامي مشتمل برشوراي اسلامي روستا، بخش، شهرستان واستان ميباشدكه حدودووظايف واختيارات هريك ازآنها درقانون اساسي تعيين شده و بانگاهي اجمالي به قانون اساسي كه برخواسته ازاراده جمعي است ميتوان به اهميت نهاد شورادرنظام جمهوري اسلامي ايران پي برد.
قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران مصوب24/8/1358
اصل هفتم
طبق دستورقرآن كريم: (وآمرهم شوري بينهم) و (شاورهم في الامر) شوراها، مجلس شوراي اسلامي، شوراي استان، شوراي شهر،روستا ازاركان تصميم گيري واداره اموركشورند.
موارد،طرزتشكيل وحدوداختيارات ووظايف شوراها رااين قانون وقوانين ناشي ازآن معين ميكند.
اصل يكصدم
براي پيشبردسريع برنامه هاي اجتماعي، اقتصادي،عمراني، بهداشتي، فرهنگي، وآموزشي وسايراموررفاهي ازطريق همكاري مردم باتوجه به مقتضيات محلي، اداره امورهرروستا، بخش، شهر، شهرستان يااستان بانظارت شورايي به نام شوراي ده، بخش، شهر، شهرستان يااستان صورت ميگيرد كه اعضاي آنرامردم همان محل انتخاب ميكنند.
اصل يكصدويكم
به منظورجلوگيري ازتبعيض وجلب همكاري درتهيه برنامه هاي عمراني ورفاهي استانهاونظارت براجراي هماهنگ آنها، شوراي عالي استانها مركب ازنمايندگان شوراهاي استان هاتشكيل مي شود.نحوه تشكيل ووظايف اين شوراها راقانون معين ميكند.
اصل يكصدودوم
شوراي عالي استانهاحق دارددرحدودوظايف خودوظايف خودطرحهايي تهيه ومستقيمآتهيه ومستقيمآوياازطيق دولت به مجلس شوراي اسلامي پيشنهادكند.اين طحهابايددرمجلس موردبررسي قرارگيرد.
اصل يكصدوسوم
استانداران،فرمانداران، بخشداران وسايرمقامات كشوري كه ازطرف دولت تعيين ميشونددرحدوداختيارات شوراها ملزم به رعايت تصميمات آنها هستند.
اصل يكصدوچهارم
به منظورتامين قسط اسلامي وهمكاري درتهيه برنامه ها وايجادهماهنگي درپيشرفت واحدهاي توليدي، صنعتي وكشاورزي، شوراهايي مركب ازنمايندگان كارگران ودهقانان وديگركاركنان ومديران، ودرواحدهاي آموزشي، اداري، خدماتي ومانند اينها، شوراهايي مركب ازنمايندگان اعضا تشكيل ميشود. چگونگي تشكيل اين شوراها وحدود و وظايف آنرا قانون معين ميكند.
لازم به ذكراست كه اصل مذكوربا شوراهاي اسلامي روستاها مرتبط نمي باشد واصل فوق فقط براي يادآوري اهميت شورا درقانون اساسي جمهوري اسلامي ايران قيدشده است.
اصل يكصدوپنجم
تصميمات شوراها نبايد مخالف موازين اسلام وقوانين كشورباشد.
اصل يكصدوششم
انحلال شوراها جزدرصورت انحراف ازوظايف قانوني ممكن نيست. مرجع تشخيص انحراف وترتيب انحلال شوراها وطرزتشكيل مجدد آنهاراقانون معين ميكند. شورادرصورت اعتراض به انحلال حق دارد به دادگاه صالح شكايت كند ودادگاه موظف است خارج ازنوبت به آن رسيدگي كند.
تشكيلات، وظايف شوراهاي اسلامي روستاها
وظايف شوراي اسلامي روستاها:
ماده68قانون تشكيلات، وظايف وانتخاب شوراي اسلامي كشورمصوب مجلس شوراي اسلامي- 1/3/1375 وظايف واختيارات شوراها رابه شرح ذيل قيدكرده است :
1- نظارت برحسن اجراي تصميمهاي شوراي اسلامي روستا.
2- بررسي وشناخت كمبودها، نيازها ونارسائيهاي موجوددرروستا وتهيه طرحها وپيشنهادات اصلاحي وعملي دراين زمينه
وارائه آن به مقامات ذيربط.
3- جلب مشاركت وخودياري مردم وهمكاري با مسئولان اجرايي، وزارتخانه هاوسازمانهايي كه درارتباط باروستا فعاليت مينمايند وايجادتسهيلات لازم جهت پيشبردامورآنها.
4- تبيين وتوجيه سياستهاي دولت وتشويق وترغيب روستائيان جهت اجراي سياستهاي مذكور.
5- نظارت وپيگيري اجراي طرح ها وپروژه هاي عمراني اختصاص يافته به روستا.
6- همكاري با مسئولان ذي ربط براي احداث، اداره، نكهداري وبهره برداري ازتاسيسات عمومي، اقتصادي، اجتماعي ورفاهي موردنياز روستادرحدودامكانات.
7- كمك رساني وامدادرساني درمواقع بحراني واظطراري مانندجنگ ووقوع حوادث غيرمترقبه ونيزكمك بهمستمندان وخانواده هاي بي سرپرست بااستفاده ازخودياريهاي محلي.
8- تلاش براي رفع اختلاف افراد ومحلات وحكميت ميان آن ها.
9- ايجادزمينه مناسب جهت اجراي مقررات بهداشتي وحفظ نظافت وتامين بهداشت محيط.
10- همكاري بانيروي انتظامي جهت برقراري امنيت ونظم عمومي.
11- ايجادزمينه مناسب وجلب مشاركت عمومي درجهت اجراي فعاليتهاي توليدي وزارتخانه ها وسازمانهاي دولتي.
12- جلب مشاركت وهمكاري عمومي درانجام امورفرهنگي وديني روستا.
13- انتخاب فردي ذيصلاح به سمت دهياربه مدت چهارسال براساس آئين نامه مربوطه ومعرفي به بخشدارجهت صدورحكم.
نحوه انتخاب شوراها:
شوراي اسلامي روستاهاازطريق انتخابات عمومي كه زمان آنراوزارت كشورتعيين مينمايدوبراساس قانون انتخابات شوراي اسلامي شهروروستا (درروستاهاي داراي بيست خانواروبالاتر)تشكيل ميگردد.لازم به ذكراست ملاك جمعيت هرروستابراساس آخرين سرشماري عمومي نفوس ومسكن وبااعلام رسمي مركزآماركشور ميباشد.
دوره فعاليت شوراها
دوره فعاليت شوراها ازتاريخ تشكيل بمدت چهارسال ميباشدكه ازنهم ارديبهشت ماه،سالروز فرمان تاريخي حضرت امام
خميني(ره) مبني برتشكيل شوراها شروع ودرهشتم ارديبهشت ماه چهارسال بعدخاتمه مي يابدلازم به ذكراست انتخابات شوراها بايدبه صورتي برگزارشودكه حداقل پانزده روزقبل ازنهم ارديبهشت ماه اعضاي شوراها مشخص شده باشند.
اعضاي شوراموظفندپس ازشروع بكارشوراهاسوگنديادبكنندودرصورتيكه يكي ازاعضاكناره گيري نمود، عضوجديدشورانيز موظف به خواندن سوگندميباشد.
تعداداعضاي شوراي اسلامي روستا
طبق قانون عضويت درشوراي روستا وبخش افتخاري است وشغل محسوب نميشود وهرفردميتواندفقط عضويك شوراي روستا (بغيرازشوراي بخش) شود.تعداداعضاي شوراي اسلامي روستاهاي تا1500 نفرجمعيت سه نفروروستاهاي بيش از1500 نفرجمعيت و پنج نفر خواهد بود.همانطوركه قبلا اشاره شد ملاك جمعيت هرروستابراساس آخرين سرشماري عمومي نفوس ومسكن كه هرپنج سال برگزارميشود،وبااعلام رسمي مركزآماركشور ميباشد.
درصورت تبديل روستا به شهر،شوراي روستا وظايف شوراي شهررا (تازمان برگزاري انتخابات) انجام خواهد داد.وچنانچه دوياچندروستا ادغام وبه يك روستا تبديل شوند، شوراي روستاي جديدازبين اعضاي شوراي مجموع روستاهاي ادغام شده (به ترتيب آرا كسب شده درانتخابات) تشكيل ميشود.
جلسات شورا
شوراي روستا درهمان روستايي كه انتخابات شورادرآن برگزارشده تشكيل ميشود.جلسات شورابطورمستمرماهي دوبار درماه تشكيل ميشودودرصورت نياز،جلسات فوق العاده واظطراري باپيشنهاددهيار،رئيس شوراوياسه نفرازاعضاي شورا (درشوراهاي داراي پنج عضو) ودونفرازاعضا(درشوراهاي داراي سه عضو) تشكيل ميشود.شوراهادرصورت ضرورت وبنابه دعوت بخشدارويافرماندارموظف به تشكيل جلسه فوق العاده مي باشند.اين دعوت بايدكتبي وباتعيين وقت قبلي وذكردستور جلسه باشد. همچنين بخشداران، رؤساي ادارات، دهياران ميتواننددرجلسات شورا (بدون حق راي) شركت نمايند.
درصورت نيازبه حضوردهياردرجلسات شوراميتواندطي دعوتنامه كتبي ازدهياردعوت بعمل آورده ودهيارموظف به شركت درجلسه مذبورميباشد ودرصورت خودداري دهيارازشركت درجلسه شوراميتواندبه دهيارتذكركتبي ودرصورت تكرارمجددتوبيخ ويابرطبق ظوابط ومقررات مربوطه وي راعزل نمايد.
درصورت استعفا، فوت،ياسلب عضويت هريك ازاعضاي شورا،عضو علي البدل به ترتيب آرا (حداكثرظرف يك ماه) جايگزين ميشودوپذيرش استعفاي هريك ازاعضاي شورامنوط به تصويب شورا مي باشد وشوراموظف است دراولين جلسه پس از قطعي شدن خروج آن عضو مراتب را كتبا به بخشداري گزارش داده تا بخشداري از اعضاي علي البدل
(بااحتساب آرا) دعوت به شركت درجلسات شورابنمايد. هرگاه عضوي به هردليلي دوماه درجلسات شوراشركت ننمايدازعضوعلي البدل بعنوان جانشين درجلسات دعوت بعمل مي آيدوهرگاه عضوي بيش ازشش جلسه متوالي ويادوازده جلسه غيرمتوالي درطول يكسال بدون داشتن عذرموجه غيبت نمايدمستعفي شناخته ميشود. لازم به ذكر است
كه غيبت ازجلسات بااطلاع رئيس شوراامكان پذيرمي باشد..
هرعضوشورا ميتواند از مقام خوداستعفا دهد وعضومتقاضي استعفا بايد تقاضاي خود را با ذكردلايل به رئيس شورا تقديم نمايدورئيس آن رادنخستين جلسه علني بعدي شورادردستوركارقرارداده وعضومتقاضي ميتوانددرصورت تمايل ازاستعفا انصراف دهد.براي بررسي تقاضاي استعفا ابتداتقاضاقرائت وسپس شخص متقاضي ميتوانددلايل استعفارادرنيم ساعت بيان سپس مخالف وموافقان نيزبه همان مدت ميتوانندصحبت كنندوپس ازآن راي گيري انجام ميشود.هرگاه تقاضاي استعفاي تعدادي ازاعضاي شورابه نحوي باشدكه مانع ازرسميت يافتن جلسه باشد، قابل طرح درشورانيست.
جلسات شورا علني و باحضوردوسوم اعضاي اصلي (دونفرازسه نفراعضاي شورا وياچهارنفراز پنج اعضاي شورا) رسميت
و تصميمات بااكثريت مطلق آرا حاضرين درجلسه مي باشد.
صورت جلسات شورابايدبه گونه اي تنظيم شودكه درآن تاريخ ودستوركارهرجلسه،اسامي حاضروغايب،تعدادآراي مثبت ومنفي اعضابه هريك ازموضوعات موردبحث، اسامي مدعوين وحاضرين درجلسه، به همراه رئوس مطالب مطرح شده ومصوبات قيدشده وكليه اعضاي حاضربايدذيل صورت جلسه راامضا، انگشت يامهرنمايند.
شورا موظف است درپايان هرجلسه نسخه اي ازصورتجلسه رابه بخشداري وشوراي اسلامي بخش ارسال نموده وهمچنين نسخه اي ازمصوباتي راكه مربوط به دستگاههاي ديگر است رابه آن دستگاه ارسال نمايد.
شوراموظف است درپايان نيمه دوم فروردين هرسال گزارش كارسالانه خودراطبق فرمهاي دريافتي درسه نسخه تنظيم ونسخه اصلي رابه شوراي بخش ويك نسخه رابه بخشداري ونسخه سوم رابعنوان سابقه دربايگاني شوراثبت ونگهداري نمايد.
اعضاي هيات رئيسه شورا
اعضاي شورادراولين جلسه (پس ازانجام مراسم تحليف) بايداقدام به انتخابات داخلي نموده وازبين خودهيات رئيسه رابمدت دوسال انتخاب نمايند.
اعضاي هيات رئيسه شورا عبارتنداز:
1- رئيس 2- نايب رئيس 3- منشي
كه بمدت دوسال ازسوي اعضاي شوراانتخاب ميشوند. وهيچكدام ازاعضاي شوراحق تفويض اختيارات خودرا به سايرين اعم ازعضو و يا غير عضو را ندارند.
وظايف رئيس شورا
رئيس شورامانندسايراعضاداراي يك حق راي درجلسات ميباشد.ووظايف اوعبارت است از:
1- تنظيم وپيشنهادبودجه شورا.
2- تعيين زمان واداره جلسات عادي وفوق العاده شورا ودعوت ازاعضا جهت شركت درجلسه .
3- تقسيم كاربين اعضا جهت پيگيري مصوبات .
4- دفاع ازحقوق ومنافع شورادرمقابل غيرواقامه دعوي .
5- درخواست گزارش كارازعملكرداعضا شورا .
6- امضا ومهركردن كليه اسنادومكاتبات شورا .
7- ايجادهماهنگي وارتباط باشوراي اسلامي بخش، دهيار، وسايردستگاههاي اجرايي .
8- پيگيري امورمربوط به دهياري ودرخواست گزارش كتبي ازعملكردماهانه دهيار .
9- ابلاغ كتبي موارد اعتراض وايراد اعضاي شورا به عملكرد دهيار. (بعنوان تذكر به دهيار)
10- رئيس شوراموظف است درصورت قطعيت يافتن خروج عضوي ازشورا، مراتب را به صورت كتبي به بخشداري گزارش دهد تا بخشدار ازعضو علي البدل شورا با احتساب راي وي براي شركت درجلسات دعوت نمايد .
وظايف نايب رئيس
وظايف نايب رئيس شورا بشرح ذيل ميباشد:
1- درصورت عدم حضوررئيس شورا، مسئوليت اداره جلسات وسايروظايف بعهده نايب رئيس شورا خواهدبود.
2- درصورت غيبت منشي وظايف آنان ازسوي نايب رئيس شوراانجام مي شود.
وظايف منشي
وظايف منشي شورا عبارت است از:
1- تهيه وتدوين صورتجلسات شورا
2- تهيه متن ، ثبت وشماره گذاري نامه هاي شورا
3- تهيه گزارش ازعملكردشورا
4- حفظ ونگهداري دفاتروصورتجلسات درمحل شورا
5- همكاري بارئيس شورا درانجام امورات مالي
6- ثبت وظبط صورت كليه اموال ودارايي هاي شورا
همانطوركه قبلا اشاره گرديددرصورت غيبت منشي وظايف آنان ازسوي نايب رئيس شوراانجام مي شود.
تعداداعضاي شوراي اسلامي بخش
تعداداعضاي شوراي اسلامي بخش پنج نفرميباشد، بااكثريت نسبي (بيشترين راي) ازبين نمايندگان منتخب شوراهاي روستاهاي بخش تشكيل ميشود ودرصورتي كه عضومعرفي شده ازشوراي روستا به عضويت شوراي بخش انتخاب شود،
ازعضويت شوراي روستا خارج نخواهدشدوبالعكس سلب عضويت هرعضوشوراي اسلامي بخش ازشوراي اسلامي
روستاي ذيربط باعث سلب عضويت اوازشوراي اسلامي بخش نيزخواهدشد. همچنين ازيك روستا بيش ازيك نفر نميتوانددرشوراي بخش حضورداشته باشدودرصورتي كه تعدادروستاهاي بخش كمترازپنج روستا باشد، اعضاي شوراي بخش ازميان مجموع اعضاي شوراي تمام روستاهاانتخاب خواهدشد.
وظايف شوراي اسلامي بخش
ماده 70 قانون تشكيلات، وظايف وانتخاب شوراي اسلامي كشورمصوب مجلس شوراي اسلامي- 1/3/1375وظايف واختيارات شوراي بخش بشرح ذيل قيدشده است.
1- بررسي وآگاهي ازمشكلات وكمبودهاي اجتماعي، فرهنگي، آموزشي، اقتصادي، عمراني، بهداشتي وسايراموررفاهي بخش وارائه طرحها وپيشنهادات اصلاحي به مسئولان اجرايي منطقه.
2- همكاري بامسئولان اجرايي به منظورپيشبردكارها وبرنامه هاي عمراني منطقه ازقبيل ايجادومرمت راههاي اصلي وفرعي بخش، برقرساني، لوله كشي آب آشاميدني، كانال كشي آب زراعي، قنوات، لايروبي نهرها، تعميرمساجد، زيارتگاهها، حسينيه ها وتكاياوامورمربوط به حفظ وعمران مزارع، باغها، مراتع وجنگلهاباهماهنگي مسئولان ذيربط منطقه وسازمانهاي كشوري.
3- همكاري با مسئولان اجرايي كشورومنطقه وشوراي اسلامي روستاهاجهت انجام خدمات عمومي، انتخابات محلي وسراسري، سرشماريهاي جمعيتي، زراعي، دامي، صنعتي وماننداينها.
4- همكاري بامسئولان امربراي تهيه وتنظيم شناسنامه بخش ازطريق جمع آوري اطلاعات وآمارلازم براساس مشخصات اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي ومنابع طبيعي منطقه.
5- ايجادهماهنگي لازم بين شوراهاي اسلامي روستايي واقع دربخش.
6- نظارت برطرح هاي عمراني منطقه وحفظ ونگهداري وبهره برداري ازتاسيسات وتجهيزات عمومي وعمراني، مزارع ومراتع وجنگلهاي خارج ازحيطه روستاهاي موجود دربخش.
7- نظارت برشوراهاي روستايي به منظوررعايت وظايف قانوني.
8- حكميت دراختلافات ميان دويا چندروستا ياشوراهاي اسلامي روستايي واقع دربخش با يكديگر درمواردي كه قابل پيگيري قضايي نيست.
9- پيگيري مواردتجاوزبه حقوق عمومي درمواردي كه شاكي ندارد، ازطريق مراجع ذيصلاح.
10- رسيدگي به امورعمومي بخش يا اموري كه خارج ازحيطه اختيارات ووظايف شوراهاي اسلامي روستا است.
11- رسيدگي وپيگيري مشكلات اهالي مزارع مستقل وآباديهاي زيربيست خانواركه فاقدشوراي اسلامي روستا ميباشند.
12- جلب خودياري اهالي روستاها جهت تامين هزينه هاي مربوط به شوراها واداره دهياريها.
13- همكاري بانيروهاي انتظامي جهت برقراري امنيت ونظم عمومي.
14- همكاري بادهياردرتدوين وتصويب بودجه روستا
نحوه مكاتبات شوراها
تمام مكاتبات شورابايدطبق فرمهاي ارسالي ازوزارت كشورداراي تاريخ، شماره ثبت دردفترشورا، نام كامل گيرنده وموضوع نامه باشدوحداقل درچهارنسخه تنظيم ونسخه اول به اداره ياسازمان موردنظرونسخه دوم براي بخشدارونسخه سوم براي شوراي اسلامي بخش ونسخه چهارم بعنوان سابقه دربايگاني شورانگهداري شود. همچنين تمامي مكاتبات شورابايدممهوربه مهرشورا وامضاي رئيس ودرصورت غيبت امضاي نايب رئيس باشد.
شورابايدداراي دفاترمجزايي جهت ثبت صورتجلسات، حضوروغياب اعضادرجلسات ونامه هاي دريافتي وارسالي باشد.
امورمالي شورا
يكي ازوظايف اصلي شوراي روستاها همكاري باشوراي اسلامي بخش جهت گردآوري اطلاعات صحيح به منظورتصويب عوارض متناسب باتوليدات ودرآمدهاي اهالي روستاميباشدوشوراموظف است برحسن وصول عوارض وضع شده وواريزآن به حساب مربوطه نظارت كامل داشته وتمامي درآمدهاميبايست باتصويب شوراوتاييدشوراي اسلامي بخش به مصرف عمران وآبادي روستابرسد.لازم به ذكراست هرگونه برداشت ازحساب بايددرقالب طرحهاومخارجي كه ازقبل به تصويب شورارسيده وباامضاي رئيس وامضاي منشي ومهرشوراباشد.
شوراودهيارودهيارموظفندبه منظورحفظ ونگهداري كليه وجوه دريافتي ودرآمدهايي كه تحصيل مي نمايند، حسابي نزدبانك به نام شوراافتتاح وتمامي وجوه نقدرا به محض وصول به آن حساب واريز ودرپايان هرسال ترازنامه مالي خودودهياري رابه عموم اهالي روستا اطلاع رساني نمايد.
تمام اموال منقول وغيرمنقول شورا تحويل رئيس شوراميباشدورئيس شورادرمقابل حفظ ونگهداري آن مسئول است همچنين خريدوفروش اموال منقول وكرايه دادن اماكن متعلق به دهياري وشوراباتصويب دوسوم اعضا(دونفرازسه نفرعضو) وجهت خريدوفروش اموال غيرمنقول علاوه برتصويب دو سوم اعضا بايدباتوافق شوراي اسلامي بخش صورت
گيرد و عوايد حاصله به محض وصول به حساب شورا واريز گردد.
سايروظايف شورا
- شوراموظف است ظرف مدت پانزده روزازشروع فعاليت قانوني فردي رابعنوان دهيارانتخاب وبه منظورصدورحكم به بخشداريمعرفي نمايد.(روستاهاي داراي دهياري) شرايط ونحوه انتخاب دهياردرقانون آمده كه درقسمت بعدبه آن اشاره خواهدشد.
- شوراحق نظارت برعملكرددهياروحسن اجراي مصوبات وحفظ ونگهداري سرمايه ها، دارايي هاي نقدي، جنسي،منقول وغيرمنقول كه دراختياردهياري مي باشد، همچنين حساب درآمدوهزينه آن رادارد.چنانكه اعضاي شورابه عملكرد دهيار اعتراض ياايرادي داشته باشند، ابتداتوسط رئيس شورا، مواردرابه صورت واضح به دهيارتذكركتبي داده ودرصورت عدم رعايت مواردتذكر، موضوع بصورت سئوال مطرح ورئيس شوراسئوال راكتبا به دهيارابلاغ ودهيارموظف است ظرف مدت ده روزپس ازابلاغ سئوال درجلسه عادي ويافوق العاده شوراحضوربهم رسانده وبه سئوال شوراپاسخ دهدوچنانچه دهيارازحضوردرشورااستنكاف وياپاسخ سئوال قانع كننده نباشد،شوراميتوانددرجلسه ديگري وبااكثريت مطلق اعضا، دهياررابركناروفردجديدي راانتخاب نمايد.
- ارائه راهنمايي به بازديدكنندگاني كه توسط ادارات ذيربط وبه منظوربررسي مشكلات به روستامراجعه كرده اند.
- حضوردرمراسمات ملي ومذهبي ومراسماتي كه درروستا برگزارميشود.
- همكاري بادهياردرجلوگيري ازساخت وسازغيرمجازدرروستا
- همكاري بادهياردرتشويق وفرهنگ سازي به اهالي روستا درخصوص پرداخت بموقع عوارض
- همكاري بادهياردرتشويق وفرهنگ سازي به اهالي درخصوص مديريت پسماندهاي روستا
ترتيب رسيدگي به تخلفات شوراها
در ماده 80 قانون تشكيلات، وظايف و انتخاب شوراي اسلامي كشور مصوب مجلس شوراي اسلامي مورخ 1/3/1375
آورده شده : درصورتيكه مصوبات شوراها مغايربا وظايف واختيارات قانوني آنها ومغايرقوانين عمومي كشورباشد، مسئولان اجرايي مربوطه ميتوانندباذكرموردوبه طورمستدل حداكثرظرف ده روزازتاريخ ابلاغ مصوبه اعتراض خودرابه اطلاع شورارسانده ودرخواست تجديدنظرنمايند.شوراموظف است يك هفته ازتاريخ وصول اعتراض تشكيل جلسه دهدوبه موضوع رسيدگي واعلام نظرنمايد. درصورتي كه شورادربررسي مجددازراي قبلي خود نسبت به مصوبه مورداختلاف عدول ننمايد موضوع به هيئت حل اختلاف ارجاع ميشود. هيات مزبورمكلف است ظرف15 روزبه موضوع رسيدگي واعلام نظرنمايد.نظريه اين هيات درصورتي كه درجهت لغومصوبات شوراهاباشد ودرصورت تاييدهيات مركزي حل اختلاف قطعي ولازم الاجراخواهدبود.
درصورتيكه عضوخارج شده ازشورا رئيس يا نايب رئيس شورا باشد، شورابايددراولين جلسه رئيس يا نايب رئيس را براي مدت باقيمانده هيآت رئيسه انتخاب نمايد.
ماده81- هرگاه شورااقداماتي برخلاف وظايف مقرريا مخالف مصالح عمومي كشوروياحيف وميل وتصرف غيرمجازدراموالي كه وصول ونگهداري آن رابه نحوي برعهده داردانجام دهد، به پيشنهادكتبي فرماندارموضوع جهت انحلال شورابه هيات حل اختلاف ارجاع وهيات مذكوربه شكايتها وگزارشهارسيدگي ودرصورت احرازانحراف شورارامنحل مي نمايد.
تبصره : هريك ازشوراهاي منحل شده درصورت اعتراض به انحلال ميتوانندبه دادگاه صالحه شكايت نمايندودادگاه مكلف است خارج ازنوبت به موضوع رسيدگي وراي قطعي صادرنمايد.
ماده82– سلب عضويت درمورداعضاي شوراي روستاها وبخش باتصويب هيات حل اختلاف استان خواهدبود.فردياافرادي كه سلب عضويت مي گردندميتوانند به دادگاه صالح شكايت نمايند.دادگاه مذكورخارج ازنوبت به موضوع رسيدگي وراي آن قطعي ولازم الاجرا خواهدبود.
باتوجه به اينكه يكي ازوظايف مهم شوراي اسلامي روستاها تعيين دهيارواجدشرايط ميباشدبنابراين لازم است اعضاي شوراي اسلامي روستاها شرايط احرازسمت دهياررابدانند كه به شرح زيرمي باشد.
شرايط احرازسمت دهيار
1- تابعيت كشورجمهوري اسلامي ايران
2- اعتقادبه مباني جمهوري اسلامي وقانون اساسي
3- داشتن حداقل25سال وحداكثر65سال سن وحتي المقدورمتاهل باشد.
4- سكومت درزمان تصدي سمت دهيار درروتا
5- برخورداري ازتوانايي جسمي وروحي براي انجام كار
6- دارابودن حداقل مدرك تحصيلي ديپلم
تبصره : درصورت عدم وجودفردي باتحصيلات مناسب،شوراميتواند باتوافق شوراي بخش نسبت به تعيين فردي باتحصيلات كمتر براي سمت دهياري اقدام نمايد.
7- داشتن حسن شهرت وعدم اعتياد به موادمخدر
8- نداشتن محكوميت كيفري كه موجب محروميت ازتمام يا بعضي حقوق اجتماعي باشد.
9- داشتن كارت پايان خدمت وظيفه عمومي يا معافيت دائم ازخدمت.
10- عدم اشتغال به كاردولتي درزمان تصدي دهياري.
11- اشتغال تمام وقت درسمت دهياري.
12- دهيارنميتواندهمزمان عضوشوراي روستا باشد.
تبصره : درروستاهاي كمتراز 1500 نفرجمعيت كه دهياربه طورنيمه وقت فعاليت مي نمايد رعايت بند 10 و 11 الزامي نمي باشد.
ماده 47 : چنانچه شورا به وجود فردي شاغل دردستگاههاي دولتي ويا وابسته به دولت براي تصدي سمت دهيار نيازداشته باشد، مي تواندبه عنوان ماموربه خدمت ازطريق بخشداري ازسازمان متبوع درخواست نمايد.
ماده52 : مدت خدمت دهيار اززمان صدورحكم شروع به كار رسمي چهارسال ميباشد وانتخاب مجدد وي بلامانع است.
تبصره : دهيارموظف است حداكثريك هفته پس ازپايان خدمت ازسمت دهياري، كارت وحكم خودراتحويل شورا نمايد.
ماده 53 : دهيارموظف است دربدو خدمت وپس ازآن درمواقعي كه ازقبل توسط بخشدار اعلام مي گردد براساس برنامه هاي پيش بيني شده ازسوي وزارت كشور آموزشهاي موردنياز راطي نمايد.
مواردپايان خدمت دهيار
ماده 54 : خدمت دهياردرموارد زير به پايان ميرسد:
1- فوت وجنون
2- ازدست دادن هريك ازشرايط احرازسمت دهياربه تشخيص شوراي روستا
3- قبول استعفا ازسمت دهياري توسط شورا
4- عزل دهيار باراي اكثريت اعضاي شورا (با رعايت مقررات مربوطه)
5- عدم حضوردرمحل خدمت بيشتراز 15 روز بدون كسب مجوز ازشورا و يا نداشتن عذر موجه به تشخيص شورا.
6- صدورحكم محكوميت ازطرف مراجع صالح قضايي مبني برانفصال ازخدمت.
7- حجر دهيار
ماده 55 : چنانچه يك ياچند نفرازاعضا شورا نسبت به عملكرد دهيار يا عمليات دهياري اعتراض ويا ايرادي داشته باشند ابتدا توسط رئيس شوراموارد را به صورت واضح به دهيارتذكر كتبي خواهندداد ودرصورت عدم رعايت مفادموردتذكر موضوع بصورت سئوال مطرح خواهدشد كه دراين صورت رئيس شورا سئوال راكتبآ به دهيارابلاغ خواهدكرد وحداكثر ظرف مدت 10 روز پس ازابلاغ دهيارموظف به حضوردرجلسه عادي يا فوق العاده شورا وپاسخ به سئوال مي باشد. چنانكه دهيار ازحضورخودداري كرده ويا پاسخ دهيارقانع كننده تشخيص داده نشود، طي جلسه ديگري موضوع مورد بررسي قرارميگيرد وشورا مي تواندبا راي اكثريت مطلق اعضا دهيار رابركنار وفردجديدي را انتخاب نمايد.
ماده 56 : دهيارموظف است گزارشهاي مورد درخواست شورا را تهيه ودرموعدمقرر براي آن ارسال نمايد ودرصورت تقاضاي شورا مبني برحضور دهيار وپاسخگويي به سئوالات، درراس موعد ومحل مقرراقدام نمايد.
ماده 57 : دهيارموظف است گزارش ماهانه فعاليتهاي دهياري را براي شورا ورونوشت آن را به طور مكتوب به بخشداري ارسال نمايد.
ماده 58 : دهياربايدتابلويي ازساعت حضور وكارخود درمحل دهياري را براي اطلاع اهالي درمكاني مناسب نصب نمايد.
مراحل صدورپروانه ساختماني درروستاهاي فاقد دهيار
مراحل صدورپروانه احداث درروستاهاي فاقد دهياري به شرح ذيل مي باشد.
مرحله اول :
استعلام ازبنيادمسكن انقلاب اسلامي ( تكميل وارسال فرم شماره 1 درخصوص استعلام دهياري ازبنيادمسكن انقلاب اسلامي شهرستان)
مرحله دوم :
صدوردستورتهيه نقشه كه شامل :
1- تكميل فرم شماره2 درخصوص تقاضاي صدورپروانه ساختمان روستايي به همراه مدارك پيوست توسط متقاضي
2- تكميل فرم شماره3 درخصوص ملكيت زمين (شامل املاكي كه ثبت عمومي واجباري توسط سازمان اسنادواملاك نشده باشند)
3- تكميل فرم شماره4 توسط دهياري وتحويل آن به مالك جهت تهيه نقشه هاي موردنياز
مرحله سوم :
تصويب نقشه هاي لازم لازم وصدورپروانه كه شامل :
1- تكميل فرم هاي 5و6 به انضمام نقشه هاي معماري، سازه ودفترچه محاسبات توسط مهندسين ذيصلاح
2- تكميل فرم شماره7 درخصوص اعلام تعهد مهندس ناظر
3- صدورفيش عوارض پروانه ساختمان ودريافت فيش واريزي ازمالك توسط دهياري
4- تكميل موارد مربوطه دردفترچه مجوزاحداث بنا وصدوروتسليم پروانه ساختمان به مالك توسط دهياري
مرحله چهارم :
اجراي ساختمان كه شامل مراحل :
1- تكميل وارائه فرم شماره8 درخصوص اعلام شروع بكارعمليات ساختماني توسط مالك ومهندس ناظروتائيددهياري
2- تكميل وارائه فرم هاي9و10و11و12 درخصوص گزارش مرحله به مرحله اجراي ساختمان توسط مهندس ناظر
مرحله پنجم :
نظارت بررعايت مفادپروانه :
الف- درصورت تخلف درساخت وساز با تكميل فرم شماره14واخطاريه به مالك ازطرف دهيارصورت مي پذيرد (لازم به ذكراست كه فرم اخطاريه درسه برگ تنظيم كه يكي ازآنهابه بخشداري (جهت ارسال به مراجع انتظامي ) ودومي به مالك وسومي دربايگاني دهياري نگهداري ميشود
ب – تكميل فرم شماره16 وارجاع به كميسيون ماده99 توسط بخشداري
ج- اجراي حكم كميسيون ماده99
مرحله ششم :
صدورگواهي پايان كاركه شامل تكميل فرم شماره13 (صدورگواهي پايان احداث بنا ) ودرنتيجه تكميل دفترچه صدور مجوزاحداث ( ارائه پايان كاروتسليم دفترچه تكميل شده به مالك توسط دهياري )
آسيب شناسي ونقاط ضعف شوراي اسلامي روستاها
تبيين نقش وجايگاه قانوني شوراهادر امر مديريت پسماند روستايي
اگرچه حفظ محيط روستا وجلوگيري ازآلودگي محيط روستا دراثرپراكنده شدن پسماندهاي دامي، كشاورزي وخانگي وظيفه تمام اهالي روستا مي باشد ولي از نظرقانون حفظ محيط زيست روستا ازوظايف اصلي شوراهاو دهياريها مي باشد.
امروزه مهمترين دغدغه مردم ومسئولين بهداشتي، رهاسازي ودفع بي رويه پسماندها در اطراف ودرداخل روستاها مي باشد كه اين امرموجب آلودگي آب، خاك، وهواي روستاها منجرشده است.
درماده 68 قانون تشكيلات، وظايف وانتخابات شوراهاي اسلامي روستاها چنين آمده است :
ايجادزمينه مناسب جهت اجراي مقررات بهداشتي وحفظ نظافت وتامين بهداشت عمومي روستا .
درماده69 همين قانون درقسمت وظايف دهياريها چنين آمده است :
مراقبت دراجراي مقررات بهداشتي وحفظ نظافت وايجادزمينه مناسب براي تامين بهداشت محيط روستا .
درماده10 اساسنامه، تشكيلات وسازمان دهياريها مصوب هيات وزيران، دهياريها مسئول اداره وتوسعه پايدارروستا بوده ويكي ازوظايف آنان بهبود وضع زيست محيطي روستا مي باشد .
بنابراين ملاحظه مي شودكه حفظ محيط زيست روستا ودرراس آن مديريت پسماندهاي روستايي ازوظايف اصلي شوراهاي اسلامي ودهياريها مي باشد .
دستورالعمل مديريت پسماندهاي كشاورزي
باتوجه به اينكه حجم عظيمي ازپسماندهاي روستاها، پسماندهاي كشاورزي مي باشد درذيل به مديريت ونحوه دفع پسماندهاي كشاورزي مي پردازيم .
نحوه مديريت پسماندهاي كشاورزي درروستاها
رديف
نوع پسماندهاي كشاورزي
روش مديريت
1
سبزيجات خراب شده وغيرقابل مصرف
تهيه كود، خوراك دام وطيور
2
سيب زميني خراب شده وغيرقابل مصرف
پس ازخشك شدن به مصرف دام وطيورمي رسد
3
دم، برگ، وسايرموادگياهي به همراه گوجه فرنگي پوسيده شده
دفن بهداشتي درزمينهاي داراي مجوزازاداره حفاظت ازمحيط زيست
4
تفاله حاصل ازتوليدرب گوجه فرنگي
مصرف دام
5
خاروخاشاك، ذرات سنگ وشن ودانه هاي ناسالم خشكبار
6
ميوه خراب شده، پوست وتفاله ميوه
خوراك دام وطيور
7
فضولات دامي
توليد كود آلي وكودكمپوست
8
محتويات شكمبه دام
فروش به واحدهاي توليدي تهيه كود حيواني
9
چربي دورشكمبه دام
فروش به واحدهاي توليدي تهيه چربي صنعتي
10
چربي غيرخوراكي دام
فروش به كارگاههاي توليدصابون ولوازم آرايشي
11
پوست حيوانات ذبح شده
فروش دربازاربه قيمت مناسب به كارگاههاي فرآوري پوست
12
روده دام
فروش به واحدهاي توليدي نخ بخيه
13
پشم گوسفند
تهيه نخ فرشبافي وگليم بافي
14
لاشه حيوانات
15
دامهاي تلف شده
دفن بهداشتي درزمينهاي داراي مجوزازاداره حفاظت ازمحيط زيست وياسوزاندن درشرايطي كه بيماري خاصي داشته باشد
16
جوجه وطيورتلف شده
17
پسماند گندم
تهيه خوراك دام وانسان
18
باقي مانده مواد غذايي
توليد كودكمپوست
19
استخوانهاي جداشده حيوانات ذبح شده
تهيه خوراك طيور وآبزيان
20
پرجداشده طيور
تهيه خوراك آبزيان، بالش وتشك
21
پاي طيور
فروش دربازارجهت مصرف انسان وتهيه ژلاتين
22
چربي طيور
فروش به واحدهاي توليدصابون وتهيه چربي صنعتي
23
پوست تخم مرغ، تخم مرغهاي شكسته ويا فاسدشده
تهيه خوراك طيور
24
تخم مرغ
توليدكمپوست
25
محصولات باغي
براساس نوع محصول براي تهيه كودكمپوست، استفاده در صنايع تبديلي وتهيه خوراك دام
26
پسماند عدس
فروش به واحدهاي توليداستخراج نشاسته براي صنايع چوبي
27
گوجه فرنگي نامرغوب
فروش به واحدهاي توليدي صنايع فرآورده هاي گوجه فرنگي نظيرسس رب گوجه فرنگي
28
پسماندهاي خيار
تهيه خيارشور
29
پسماندهاي چغندرقند
خوراك دام
30
موم توليدشده درصنعت توليدعسل
پس ازتصفيه ميتوان درپرورش زنبورعسل استفاده مجددنمود
31
لاشه زنبور
كمپوست ويا دفن بهداشتي درزمينهاي داراي مجوزازاداره حفاظت ازمحيط زيست
32
فضولات زنبور
تهيه كود كمپوست
33
پوست درخت
فروش به واحدهاي توليدموادچسبنده والكل
34
خاك اره وذرات چوب
فروش به واحدهاي توليدكاغذ،گاز والكل
35
چوب
فروش به واحدهاي توليدذغال فشرده، كاغذ والكل سازي
36
سيب هاي نامرغوب وكوچك
فروش به واحدهاي توليدآب ميوه، پوره، كمپوت وسركه سيب